Çağımızın getirisi ile birlikte çocuklar bilgisayar ve diğer teknolojik cihazlarla daha fazla vakit geçirme eğiliminde olabiliyorlar. Özellikle bu konuda denetimsiz ve serbest kalmaları ile teknoloji bağımlılığı söz konusu olabiliyor. Bununla başa çıkma ve denetim konusunda araştırdığımız ipuçlarının ebeveynlere yardımcı olacağını düşünüyoruz.
Çocuklarda Teknoloji Kullanımı Nasıl Olmalıdır?
Teknolojinin hızla gelişmesi, teknolojik cihazlarla geçirilen zaman artışı ile doğru orantılı olduğunu söyleyebiliriz. Çocuklar teknoloji sayesinde ödevleri için araştırma yapabiliyor, farklı kaynaklara ulaşabiliyor ve merak ettikleri herhangi bir konu hakkında araştırma yapabiliyorlar. Teknoloji kullanımı sağladığı birçok faydayla birlikte beraberinde bazı risk faktörlerini de getiriyor.
Çocukların ekran karşısında geçirdikleri sürenin artması yaşına uygun olmayan internet sitelerinde vakit geçirmesi, sosyal ilişkilerinde zayıflama, bedensel aktifliği azalması ile yeme bozukluğu gibi sorunlara neden olabiliyor. Çocuğunuz teknolojinin faydalarından yararlanırken olası zararlardan korunmak için de dijital ortamda geçirdiği zamanı ebeveyni olarak gözlemlemek gerekiyor.
Çocuklarda Teknoloji Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Günümüzde giderek artan internet / dijital bağımlılığı ekran karşısında çok fazla zaman geçirmeye bağlı olarak ortaya çıkıyor. Bu kişiler dijital ortamlarda geçirecekleri süreyi kontrol edemez, sosyal ilişkileri zayıflar, gerçek hayattaki etkinliklerden keyif almamaya ve olumsuz duygular hissetmeye başlar.
Çocuklardaki dijital bağımlılığı derslerindeki başarının düşüşü ile birlikte arkadaşlık ve aile ilişkilerinde de zayıflama, görme bozukluğu, baş ağrısı, sürekli yorgunluk, kilo değişiklikleri, şiddet eğilimi, depresif davranışlar ve dikkat azalması gibi birçok olumsuz durumun ortaya çıkmasına neden olabilir.
Çocuğunuzun Teknoloji Kullanımını Güvenli Hale Getirmek İçin Neler Yapabilirsiniz?
Öncelikle çocuğunuzun ekran karşısında geçirdikleri zamana sınırlama getirebilirsiniz. Sınırlama koymadığınızda çocuğunuzun ekran karşısında geçirdiği sürenin giderek arttığını fark edeceksiniz. Bunun sonucunda çocuğunuz dijital bağımlılık özellikleri gösterebilir.
Çocukların ekran karşısında geçirdikleri zamana sınırlandırmalar getirebilirsiniz. Sınırlandırmaların olmaması, çocuğun ekran karşısında geçirdiği sürenin giderek artmasına sebep olur. Böylece çocuğunuz dijital bağımlılık özellikleri gösterebilir. Herhangi bir dijital cihazı kullanım sınırlandırmasında bulunurken ebeveynlerin ortak hareket etmesi ve tutarlılık göstermesi son derece önemlidir. Aksi durum söz konusu olduğunda çocuğunuzun davranışında tutarlılık gözlemlemek çok zorlaşacaktır.
Ekran karşısında vakit geçirmediğinde onun yerine yapabileceği farklı etkinlikler olduğunu bilmesi çocuğun ekran süresini kısaltmasını sağlar. Bu nedenle çocuğunuzun özellikle küçük yaşlarından itibaren severek yaptığı hem ev içi hem ev dışı etkinliklerin olması oldukça önemlidir. Böylece çocuğunuz ders dışında kalan tüm zamanının ekran zamanı olmadığı ve başka etkinliklerle kaliteli vakit geçirebileceğini bilir. Çocuğunuzun hangi internet sitelerine girdiğini, hangi platformları kullandığını ya da üye olduğunu bilmeniz denetimi sağlamak için önemlidir.
Çocuklar özellikle ebeveynlerini rol model alırlar. Ebeveyninin evde geçirdiği zamanın neredeyse tümünü televizyon ya da cep telefonu ile geçirdiğini gören çocuk, akıllı cihazları az kullanması konusunda uyarı aldığında bu onun üzerinde etkili olmayabilir. Siz de bu sebeple evde dijital ortamdan uzak çeşitli faaliyetler planlayabilirsiniz. Her akşam ya da tüm ailenin bir arada olduğu zamanlarda kimsenin teknoloji ile ilgilenmediği ortak bir etkinlik belirlemek hem aile ilişkilerinizi güçlendirir hem de çocuğunuz boş zamanların her birinin ekran zamanı anlamına gelmediğini de fark etmiş olur.
Ekran karşısında fazla zaman geçirmeye alışmış çocuklar için bunu değiştirmek hızlı bir şekilde mümkün olmayacaktır. Çocuğunuza sınırlama getirdiğinizde tepki göstermesi de muhtemeldir. Bu tepkileri aldığınızda değişimin hızlı bir şekilde olmayacağını bilmelisiniz ancak hiçbir değişimin sağlanmadığını düşündüğünüz noktada bir uzmandan destek almak son derece yararlı olacaktır.
Çocuğunuzun teknoloji kullanımını güvenli hale getirmek ve güvenli internet kullanımını öğrenmesi için online eğitim platformlarından destek alabilirsiniz. Fundomundo’nun Çocuklar İçin Bilim Teknoloji Dersleri kategorisinde okula yardımcı derslerin yanı sıra internet güvenliğine yönelik dersler de bulunuyor. Bilgisayar Kullanımı ve İnternet Güvenliği dersi sonunda katılımcı çocuklar bilgisayar ve internet kullanımı esnasında istem dışı yapılan güvenlik ve gizlilik hayatlarına karşı bilinçlenmiş ve siber risklerden korunmuş olacaklar.
Çocuğunuzda Teknoloji Kullanımını Sınırlamanın Yöntemleri Nelerdir?
Öncelikle dijital cihazları doğru kullanan ebeveyn modeli olmanızı öneririz. Eğer telefonunuza bağımlı bir anne babaysanız çocuklarınıza da bunu öğretiyorsunuz demektir. Aileniz ile birlikte sosyal olup, anı yaşayın.
Çocuğunuzun teknoloji kullanımını sınırlı hale getirebilirsiniz. Teknoloji bağımlılığı ancak bazı tedbirleri alarak önleyebilirsiniz. Ev ortamınızda teknoloji kullanımını evin yalnızca ortak kullanım alanlarında olabilir. Böylece ebeveyn olarak çocuğunuzun hangi sayfaları tercih ettiğini takip edebilirsiniz.
Bir diğer önemli madde de çocuğunuzun teknoloji kullanımını yaşına, kişiliğine ve varsa özel durumlarına göre ayarlamalısınız. Bebeklik ve okul öncesi dönemde ekran kullanımını en alt seviyede tutmalısınız. 8-9 yaşlarına geldiğinde hiçbir kişisel bilgisini sanal ortamda paylaşmamasını öğretmenizi öneririz. 10 yaşa geldiğinde çocuğunuz artık sizden cep telefonu isteyecektir. Uzmanlar bu yaş grubunun cep telefonu sahibi olmak için henüz çok erken olduğunun altını çiziyorlar. Akıllı telefonu ile internete girebilir, video çekebilir, oyun oynayabilir. Tüm bunları ebeveyn denetimi olmadan kullanması çocuğunuza henüz onun idrak edemeyeceği zararlar verebilir. Bu nedenle cep telefonu almayı mümkün olduğunca ertelemelisiniz. Bu dönemden itibaren çocuğunuza hem gerçek hem de sanal hayatta sorumlu davranmayı öğretmeli ve net kurallar koymalısınız.
Yetişkinlerin yanı sıra çocukların da sıklıkla kullandığı sosyal medya ağlarının her birini yeterince incelemenizi öneririz. Çocuğunuzun kullandığı sosyal medya platformuna dair bilginiz arttıkça çocuğunuzu daha etkin koruyabilirsiniz. Hangi platformlarda hesabı olduğunu öğrendikten sonra nelere dikkat etmesi gerektiğini ve kurallarınızı açıkça konuşun. Çocuğunuzun sosyal medya hesaplarının gizlilik ayarlarını düzenli aralıklarla kontrol etmenizi öneririz. Ayrıca aranızda güven ortamı oluşturarak çocuğunuzun yeni bir sosyal medya hesabı edindiğinde mutlaka sizinle paylaşmasını sağlayın.
