Vücudumuzun en önemli sistemlerinden birisi olan boşaltım sistemi olmasaydı birçok kötü bakteri ve virüsü dışarı atamazdık. Canlıların doğal işleyişinde yer alan boşaltım sistemi birkaç organın desteği ile çalışır. Boşaltım sistemine dair sıkça merak edilenleri sizin için derledik.
Boşaltım Sistemi Nedir?
Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için besin alırlar, bu besinler sindirim sistemi tarafından kullanıldıktan sonra belirli miktarda atık ortaya çıkar ve bu atıklar da kana karışır. Kana karışan atıkların vücuttan uzaklaştırılmasını sağlayan sisteme boşaltım sistemi denilir. Böylelikle vücuttan tüm zararlı atıklar atılmış olur.
Boşaltım sistemi ile vücuttan atılan zararlı atıklar arasında karbondioksit gazı, üre, ürik asit ve madensel tuzlar bulunur. Vücut için önemli görevleri bulunan boşaltım sisteminde birçok organ bulunur.
Boşaltım Sistemi Organları Nelerdir?
Boşaltım sistemi organları çeşitli görevlere sahiptir. Bu organlar böbrek, üreter, idrar kesesi ve üretradır. Şimdi bu organların görevlerini yakından inceleyelim.
Böbrek: Boşaltımın başladığı yapıdır. Kan, önce böbreklere gelir ve burada kan süzülür. Böylelikle kandaki atık maddeler uzaklaştırılmış olur. Kanın süzülmesi ile idrar oluşur. Bu idrarın böbreklerde oluştuğu anlamına gelir.
İdrar borusu/Üreter: Böbrek ile idrar torbası arasında bulunan üreter, yaklaşık 25-30 cm uzunluğunda ve 4-7 mm çapındadır. Kas liflerinden oluşmuştur ve boru şeklindedir. Böbreklerde oluşan idrar üreter aracılığı ile idrar kesesine ulaşır.
İdrar Kesesi: Yoğun kas liflerinden oluşan idrar kesesi, idrarın depolandığı ve genişleme özelliği bulunan torba biçimindeki organıdır. Kese dolduğunda, duvarını oluşturan kas lifleri gerilir ve idrara çıkma hissi sağlar. Duvardaki kasların kasılması sonucunda ise idrar kesesi boşalır.
Üretra: İdrarın, idrar torbasından alınarak vücut dışına atıldığı son yer üretradır. Diğer ismi de idrar kanalıdır.
Boşaltım Sisteminin Görevleri Nelerdir?
Boşaltım sistemi vücudumuzdaki atık ve artık maddeleri uzaklaştırmaktan sorumludur. Vücudumuzda fazlalık olan artık maddeler ise su, mineral ve vitaminlerdir. Zararlı atık maddeler ise karbondioksit, amonyak, ürik asit ve üredir.
Boşaltım Sistemi Nasıl Çalışır?
Vücudumuzun tüm işlevlerini sağlıklı bir şekilde yerine getirebilmesi için boşaltım sisteminin de tüm aşamalarını kusursuzca yerine getirmesi beklenir. Boşaltım sisteminin nasıl çalıştığına yakından bakalım.
Öncelikle damarlarımızdaki kan, böbrek atardamarı ile böbreklere ulaşır ve nefronlar tarafından süzülür. Bu aşamada kandaki yararlı maddeler nefronlar tarafından emilip tekrar kana geçerler. Bu kan böbrek toplardamarı ile böbrekler çıkar. Süzme işleminin ardından böbreklerde kalan mineral, vitamin, su, ürik asit ve üre idrarı oluşturur. İdrar oluştuktan sonra idrar kesesine taşınır, burada depolanır ve üretra ile vücuttan atılır. Bu şekilde boşaltım sistemi işlevini yerine getirmiş olur. Böbreklere gelen kan temizdir ancak içindeki az önce sözünü ettiğimiz maddeler süzüldükten sonra temiz kan vücuda geri dönerken atık maddelerin uzaklaştırılması gerekir. Bu esnada oksijen kullandığı ve karbondioksit üretildiği için bu kan kirlenmiş olur.
