Yeryüzündeki tüm toplumların kendine özgü hikayeleri ve mitolojileri vardır. Bu hikayeler aracılığıyla birer efsaneye dönüşen karakterler tüm zamanlar boyunca haklı nedenlerle popülerliklerini korurlar. Gelin birlikte mitoloji nedir, mitolojide hikayelerin yeri nedir gibi başlıkları yakından inceleyelim, örnekler üzerinde duralım.
Mitolojik Hikaye Nedir?
Ortak bir kültür içinde çoğu zaman bilinmezleri açıklamak içi kullanılan ortak söylenceler mitoloji olarak adlandırılır. Mitolojiyi oluşturan ögeler birçok farklı karakterler ve bu karakterlerin anlatıldığı hikayelerdir. Bu farklı karakterler arasında tanrılar, yarı tanrılar, soylular, cesur kahramanlar, güzel kadınlar ve sıradan halk bulunur. Sözlü anlatı ile kuşaklar arası aktarılan mitolojik hikayeler bir toplumun inanç ve kültürünün göstergesi olduğundan dönemin kralı ya da din adamları tarafından onaylanırlar.
Yunan Mitolojisi’nde Hikayelerin Yeri Nedir?
Mitolojik hikayeler, toplumdaki bireylerin doğru ve yanlış arasındaki farkı görmesini sağlıyordu. Bunlar arasında mütevazi olmak gerektiği, kendilerini ölümsüz sanmamaları, yoksa oldukça sert bir şekilde bunun karşılığını alabilecekleri yer alıyordu. Madalyonun diğer tarafından bakacak olursak insanlara kahramanların hikayelerini anlatarak gerçek yüceliğin cesaretten geldiğini ancak bu kahramanların bile kusurları olduğunu gösteriyordu.
Yunan Mitolojisi’ndeki En Meşhur 6 Dönüşüm Hikayesi
1 – Athena, Medusa’yı Yılan Saçlı Bir Kadına Dönüştürür
Kendisini tanrılara adayan Medusa, diğer iki kız kardeşi ile birlikte baş tanrı Zeus’un en sevdiği kızı zeka tanrıçası Athena’ya ait bir tapınakta hep birlikte yaşarlar. Üç kız kardeşin diğer ikisi ölümsüzken Medusa ölümlüdür. Athena, Yunan Mitolojisi’ne göre denizlerin efendisi olan Posedion ile evlidir. Ancak ne var ki Posedion, Medusa’nın güzelliğine karşı koyamaz ve ona aşık olur. Kendisinin bir tanrı, Medusa’nınsa bir ölümlü olmasından dolayı aşkını kendine saklamak zorunda kalır çünkü tanrılar katında bir ölümlüye aşık olmak küçümsenecek bir durumdan öteye geçemez. Posedion, Medusa’yı bir türlü aklından çıkaramaz ve Athena’nın tapınağında Medusa ile birlikte bulur. Bu olayı duyan Athena hem Medusa’yı hem de kardeşlerini derin bir kıskançlık hissiyle cezalandırmaya karar verir; üç kız kardeşi Gorgon denilen kanatlı, korkunç yüzlü ve yılan saçlı yaratıklara dönüştürür. Medusa’ya bakmaya cesaret edebilen her kimse bir taşa dönüşür ancak ne var ki tüm bunlara rağmen Athena’nın öfkesi dinmez. Kardeşi Perseus’tan Medusa’yı öldürmesini ister ve o da istenileni yapar. O sırada Posedion’dan hamile olan yılan saçlı kafası bedeninden ayrılırken Medusa’nın karnından Pegasus ve Chrsyar çıkarlar. Perseus, Medusa’nın kesilmiş başını alır ve girdiği tüm savaşlarda onun başını göstererek karşısındakileri taşa dönüştürür ve tüm savaşları kazanır.
2 – Kirke, Odysseus ve Arkadaşlarını Domuza Dönüştürür
Güneş tanrısı Helios ve Perseis’in kızı olan Kirke büyücü bir tanrıçadır, Aiaie adasında yaşar. Uzun zamandır denizde yolcuk yapan Odysseus ve arkadaşları bu adaya geldiklerinde burada bir mola vermeye karar verirler. Yemek bulmak için adayı keşfeden adamlar Kirke’nin yaşadığı yeri keşfederler. Kirke tarafından ziyafete davet edilen yolcular, Kirke tarafından domuza dönüştürülürler. Aralarından yalnızca biri kaçmayı başarır ve Odysseus’a olanları anlatır. Odysseus da tanrıların yardımını alarak Kirke’yi büyüsünü bozmaya ikna etmeye çalışır. Neyse ki Kirke ikna olur ve onları yeniden insana çevirir hatta sonrasında onlara birçok yardımda bulunur.
3 – Athena, Arakhne’yi Örümceğe Dönüştürür
Lydia’lı bir kız olan Arakhne el işlerinde son derece usta ve beceriklidir. Onun yaptığı nakışlara, kilimlere ve işlemelere dağdan, nehirden periler gelip hayranlıkla izler. Arakhne, çevresinin de etkisiyle kendini iyice beğenmeye başlar. Hatta ileri giderek ölümlülere el işi öğreten tanrıça Athena’dan bile daha iyi elişi yapabileceği iddiasında bulunur. Bunu duyan Athena bu sözlere çok sinirlenir ve yaşlı bir kadın kılığına girerek Arakhne’nin karşısına çıkar. Ona daha alçakgönüllü olmasını ve tanrılara saygılı olmasını öğütlemesine rağmen Arakhne bunların hiçbirisini önemsemez; Athena ile yarışabileceğini söyler. Athena derhal kendi kimliğine dönüşür ve onun yarış teklifini kabul eder. Ancak ne var ki kızın el becerisinin kendisinden çok daha üstün olduğunu da fark eder. Tüm nakışları yırtıp ata Athena hızını alamayıp Arakhne’yi bir örümceğe dönüştürür.
4 – Apollon, Daphne’nin Defne Ağacına Dönüşmesine Neden Olur
Oldukça güzel bir genç kız olan Daphe, kendisini tanrıça Gaia’ya adamıştır ve erkeklerden kalarak bakire bir yaşamı tercih eder. Tanrı Apollon ise kızın güzelliğine aşık olur. Ancak ne yaparsa yapsın onu aşkına karşılık vermeye razı edemez; kıza zorla sahip olmayı kafasına koyar. Yine bir gün onu kovalarken tam kızı yakalayacağı anda Daphne babası ırmak tanrısı olan Peneus’a yalvarıp kendisini kurtarmasını ister. Tam o sırada babası tarafından defne ağacına dönüştürülür.
5 – Dionysos, Korsanları Yunus Balığına Dönüştürür
Şarap tanrısı Dionysos, genç adam kılığına bürünerek yeryüzünde dolaşmaya çıkar. Ege Denizi’nde yolculuk yaparken Tiren Denizi korsanları tarafından satılmak üzere kaçırılır. Tanrıyı tanıyamayan korsanlar, nihayetinde Dionysos’u bağladıkları gemi direğinin asma dalları ve üzüm salkımlarına dönüşmesiyle gerçeği ancak fark ederler. Dehşetle denize atlayan korsanlar, Dionysos’un verdiği cezayla birer birer yunus balığına dönüşür.
6 – Echo, Narkissos’u Nergis Çiçeğine Dönüştürür
Güzeller güzeli Narkissos, doğduğundan beri herkesi kendine hayran bırakır. Onun geleceğinden endişe duyan annesi bir kahine danışarak geleceğini öğrenmek ister. Kahin ise Narkissos’un kendisini görmediği sürece uzun bir ömrü olacağını söyler. Büyüyen Narkissos, yakışıklılığı ile dilden düşmeyen bir genç adama dönüşür, çevresindekiler ona aşk beslese de o kimseye aşık değildir. Kendisine aşık olan su perisi Echo’yu reddettikten sonra Echo, aşkından ölür ve son dileği onun da karşılıksız bir aşka tutulmasıdır. Bu dileği karşılıksız bırakmayan Tanrıça Nemesis, Narkissos’un kibrini cezalandırmaya karar verir ve su içmek için ırmağa eğildiği sırada kendi aksini suda gören Narkissos’un yansımasına aşık olmasını sağlar. Tıpkı Echo gibi ırmağın başında aşkından o da ölür ve vücudundan geriye bir nergis çiçeği kalır.
