3-4 Yaş Arası Çocuk Eğitimi Neden Önemlidir?
3-4 yaş arası çocuk eğitiminin çok önemli olduğunu sık sık duyarız. Peki gerçekten neden bu kadar önemlidir?
Çocukların hayatlarının ilk yıllarında edindikleri deneyimlerin beyin gelişimleri üzerinde hayat boyu sürecek etkileri vardır. Genler genel hatları ve belli yol haritalarını çizerken, deneyimler duygularımızın temelini oluşturan dil, motor beceriler, görüş ve hafıza gibi sinirsel bağlantıları yaratır. Beynin bir bölümünde gerçekleşen ek uyarılar diğer alanlarla etkileşimdedir ve bu şekilde bağlar güçlenir. Bir alanın hiç gelişmemesi bu bağları azaltır ve beynin tüm gelişimini yavaşlatabilir. Bunu bir örnekle açıklayalım. Gelir seviyesi bakımından yüksek ve ortalama olmak üzere iki tipte aileye mensup çocukların saatte ortalama 600 kelimeye maruz bırakıldığı, zengin ailelerin çocuklarının da yaklaşık 2000 kelimeye maruz bırakıldığı bir deney yapılıyor. 3 yaşında geldiklerinde bu çocukların kelime dağarcığı arasındaki fark 3 milyon olarak gözlemleniyor. Buna ek olarak çocuklara tutum olarak da farklı kalıplar uygulanıyor; ayrıcalıklı ailelerin çocuklarına çoğunlukla olumlu geri dönüşler veriliyor. Her 6 olumlu övgü kelimesi için 1 tane olumsuz ve cesaret kırıcı söz kullanılıyor. Bu sırada diğer ailelerin çocukları tam tersi oranda olumlu ve olumsuz sözlere maruz kalıyor.
Çocukların deneyimlerinin gelişimlerine etkileri konusundaki örnekler bununla da sınırlı değil;
Yine bir grup çocuk anaokulunda en iyi öğretmenlerle iki yıl geçirip sanatı, sorgulamayı öğrenip sevgi, saygı ve ilgiyle eğitilirken, diğer grup sıradan bir eğitim görüyor. 5 yaşına geldiklerinde ilgilenilen grubun %67’si 90’ın üzerinde bir IQ’ya sahip olurken, diğer grupta bu oran %28 olarak görüldü. 14 yaşına geldiklerinde temel sınıf başarılarında farklılıklar görülmeye devam etti.
27 yaşına geldiklerinde maddi olarak daha iyi olasıklara sahiptiler. 40 yaşında diğer gruba oranla daha fazla paraları vardı ve suç oranları düşüktü. Bu iki gruptan öne çıkan grup, sadece entelektüel açıdan farklı eğitimler görmedi, ek olarak sosyal becerileri geliştirildi, cesaretlendirildi. Bu açıdan karakterleri de güçlendi. (David Weikart, 1963)
Çalışmaların da desteklediği üzere, eğitimin kalitesi, eğitmenlerin becerileri ve çocuğun içerisinde bulunduğu eğitim ortamı tüm hayatı için çok önemli.
3-4 Yaş Çocuk Eğitimi Nasıl Olmalıdır?
Peki 3-4 yaşlarındaki çocukların eğitimi nasıl olmalı?
- Dil gelişimini destekleyici olmalı. Kendini ifade edebilme, hikaye anlatma, soru cevap ilişkisini kurma açısından desteklenmeli.
- Bilişsel temeli oluşturulmalı. Sorgulamak çocuğun beyin gelişimi açısından çok verimli bir eylemdir. Daha çok soru sorması desteklenmeli.
- Hareket becerileri desteklenmeli.
- İnce motor becerileri geliştirilmeye yönelik çalışmalar yapılmalı. Çocuğunuz büyüyüp çevikleştikçe ve bu konudaki aktivitelerle desteklendikçe becerileri gelişir.
- Duygusal ve sosyal açıdan desteklenmeli ve anlaşılmalı. Bu yaşlarda çocuğunuz fiziksel olarak hala bağımsız değildir, ama duygusal açıdan bağımsızlık geliştirmeye başlar. Bu noktada özel duygusal ihtiyaçlarının anlaşılması ve görüşmesi çocuğun gelişimi açısından çok önemlidir. Sosyal becerilerini kuvvetlendirecek ilişkilerde bulunmalı.
- Çocukla konuşmalı ve onu özenle dinlemeli.
- Özel yetenekleri varsa görmezden gelinmemeli.
- Güvenliği her zaman göz önünde bulundurulmalı. Çocuğunuz fiziksel olarak geliştikçe ve bağımsızlaştıkça güvenlik riskleri de artar. Okulun ve sınıfın güvenliği bu açıdan çocuğun yaşına uygun olmalı.
- Duygusal açıdan göze çarpan değişiklikler görüldüğünde mutlaka ebeveyn bilgilendirilmeli ve gerekirse bir uzmana danışılmalı.
