Köpek balıklarının tarihi günümüzden oldukça geriye; 400 milyon yıl öncesine kadar dayanıyor. Hatta dinozorlardan önce var oldukları düşünülüyor. Kendilerine has kusursuz bir organizma ve duyulara sahip olan eşsiz köpek balıkları hakkında merak edilenleri yanıtlıyoruz.
Köpek balığı nerede yaşar?
Kıkırdaklı balıklar arasında yer alan köpek balıkları doğada ortalama 20 ile 30 yıl arasında yaşarlar. Çoğunluğu okyanuslarda olmak üzere tropik sularda, Akdeniz’de ve kuzey denizlerinde sıklıkla derinlerde rastlanırlar. Tam olarak 360 farklı köpek balığı türü tespit edilmiş olmasına rağmen hakkında en az bilgiye sahip olan türü ise melek köpek balığıdır.
Diğer küçük balıkları yiyerek beslenen köpek balıklarının boyu 6 metreye kadar uzayabilir, ağırlığı ise 1.7 tonu bulabilir. Türkiye’de köpek balığının olmadığını merak ediyorsanız Akdeniz, Ege Marmara’da bulunduğunu hatta bazı kaynaklara göre Karadeniz’de de yer aldığını söyleyebiliriz.
Köpek balığı nasıl nefes alır?
Bilinen genel yargının aksine birçok köpek balığı türü yüzmeyi bıraktıklarında boğulmazlar. Antik köpek balıklarının ağızlarının etrafında yer alan kasları kullanarak yüzgeçlerinin üstüne su pompalayabildikleri bilinirken günümüzdeki köpek balıkları evrimleşerek hızlı yüzme hareketleriyle suyu solungaçlarının üzerinden geçirmek yerine nefes almak için farklı yollar geliştirmişler. Bunu da dinlenmek için durdukları esnada kas hareketlerine dayalı hareket gerektirmeyen bir nefes alma metodu uyguluyorlar. Bazı köpek balığı türlerinin antik nefes alma yöntemini uygulamak için yeterince güçlü kasları olmadığı halde dinlenmek için durdukları saptandı. Bilim insanları yine de oksijen azlığı ile nasıl başa çıktıklarını araştırmaya devam ediyorlar. Haydi, bu durumu daha ayrıntılı bir şekilde ele alalım.
Su ortamındaki oksijen konsantrasyonu, havadakinden çok daha düşüktür. Bu nedenle solungaçları olan hayvanlar sudan yeterli oksijeni alabilmek için yapısal ve davranışsal birçok farklı metod geliştirdiler. Solungaçlı hayvanlardan birisi olan köpek balıkları da çevreleri ile uyum içinde olacakları etkili bir nefes alma metodu geliştirdiler. Bir köpek balığının solungaçlarında lamel içeren çok sayıda tüylü ipliğe sahipti. Lamellerde ise küçük kan damarları ya da kılcal damarlar bulunur. Bu kılcal damarlar sudaki oksijeni emerek karbondioksiti serbest bırakırlar.
Katil köpek balığı
Lamnidae familyasına ait olan katil köpek balığı aynı zamanda büyük beyaz köpek balığı olarak da anılıyor. Aynı zamanda en güçlü ve en saldırgan köpek balığı türleri arasında yer alan bu cins, kocaman deniz dünyasının hakimi olarak gösteriliyor.
Kenarları testere tırtıklı dişleri, konik sivri burnu ve torpido şeklinde bir gövdeye sahip olan katil köpek balıkları yetişkinlik dönemlerinde 6 metre kadar uzun olabiliyor. Gövdesinin üst kısmı gri ve kahverengi tonlarına sahipken alt kısmı beyazdır. Katil köpek balıkları birkaç farklı türe sahip. Bunlar arasında testere, goblin ve fırfırlı köpek balığını gösterebiliriz.
‘Köpek Balığı Hakkında Her Şey’ atölyesi hakkında
Köpek balıkları bizce tüm hayvanlar aleminin en havalı üyelerinden birisi. Siz de öyle düşünüyorsanız bu muhteşem deniz canlısı bu kadar havalı kılan nedenleri birlikte keşfedelim. Köpek balıklarından öğrenebileceğimiz öyle çok şey var ki… 8 – 12 yaş arası katılımcıların yer alacağı atölye çalışmasında köpek balıklarının yaşamını ve özelliklerini oldukça eğlenceli bir ortamda konuşacağız.
