Dünya çapında bir üne sahip olan Montessori eğitimi, her çocuğun kendi ilgi alanı ve becerilerine göre farklı öğrenme hızı olduğunu kabul eder. İsmini eğitimin geliştiricisi Maria Montessori’den alan Montessori eğimi hakkında tüm merak edilenleri mercek altına aldık…
Montessori felsefesi nedir?
Montessori eğitimi, 1900’lü yılların ilk döneminde İtalya’nın ilk kadın doktoru olan Maria Montessori tarafından oluşturulur. Montessori felsefesi özünde çocukların ilgi alanlarına göre ilerlemelerini amaçlar ve üç ana etkene sahiptir. Bunlar planlanan çevre, öğretmen ve çocuktan oluşur. Öğretmenler çocuğun ilgi alanına, kişiliğine ve yeteneğine göre çevreyi planlar. Bu felsefenin ana teması ise ‘Kendim yapabilmem için bana yardım et’tir.
Montessori eğitimi nasıl uygulanır?
Montessori eğitiminin bireysel mi yoksa gruplar halinde mi olduğunu merak ediyorsanız yanıtımız her ikisi de olacaktır. Çocuğun neye karşı yeteneği olduğunu ve ilgisini buna uyandırmak için birer rehber olan öğretmenler aynı zamanda sınıfları çocukların beş duyusuna hitap edecek şekilde de düzenlerler.
Sınıf dolapları çocukların istedikleri materyali kendileri seçerek kullanabileceği şekilde düzenlenir, raflar da çocukların ulaşabileceği kadar yüksekliktedir. Kıyafet askıları da çocukların kendi boy seviyelerine uygundur. Diğer yandan çocuklar kendi öğrenme hızlarından kendileri sorumludurlar. Bu da onların sınıflarında kendi seçtiği bir öğrenme alanında öğretmen müdahalesi dahi olmadan özgürce çalışabildikleri anlamına gelir. Elbette bu süreçte öğretmenler oldukça birer iyi gözlemcidirler.
Montessori eğitimi kaç yaşında başlar?
Bir çocuğun zihinsel gelişiminin en yoğun gerçekleştiği dönem 0-6 yaş grubudur. Bu dönemde öğrenme adeta bir altın çağdır; çocuklar çevrelerinden bilgi edinmek ve öğrenmek için müthiş bir meraka sahiptir. Çocuğunuzun bir an önce Montessori eğitimi ile tanışmasını istiyorsanız onun okul çağını beklemenize hiç gerek yok. Bebeklik döneminden itibaren onun için seçeceğiniz Montessori oyuncakları olduğu gibi evdeki birçok eşyanız da bunun için uygun birer parça. Biraz araştırma yaparak çocuğunuzun yaşına uygun Montessori etkinlikleri bulabilir ve keyifle uygulayabilirsiniz.
Bebeklik dönemi / 1-2 yaş Montessori eğitimi
- Öncelikle çocuğunuz için güvenli, besleyici ve ilgi çekici bir çevre sağlayabilirsiniz.
- Kendilerine ve çevrelerine dair güven duygusunu aşılayabilirsiniz.
- Yeni öğreneceği ve keşfedeceği her hareketinde özgüven duygusunu oluşturabilirsiniz.
- Günlük işlerde dış bağımlılığını azaltmak için ona olanak sağlayabilirsiniz.
- Kaba ve ince motor gelişimi ile birlikte dil becerilerinin gelişmesini destekleyebilirsiniz.
İlk çocukluk dönemi / Evde Montessori eğitimi
- Kendi kendini kontrol etmeye teşvik edebilirsiniz.
- Saygı ile birlikte açık iletişime yönlendirerek sosyal gelişimine katkı sağlayabilirsiniz.
- Duyusal farkındalığın gelişesi için materyal hazırlayabilirsiniz.
- Kendisini güvenli ve yaratıcı bir şekilde ifade edebilmesi için olanak sağlayabilirsiniz.
6 yaş ve sonrası çocukluk dönemi / İlköğrenim dönemi
- Çocuğunuzun ilgi alanına göre keşifler yapması için olanak sunabilirsiniz.
- Öz yeterlilik, bağımsızlık ve hayal gücü gelişimini destekleyebilirsiniz.
- Bulunduğu toplum içinde kültür ve doğasının gelişim için rolünü anlamasına yardımcı olabilirsiniz.
Ergenlik dönemi / Ortaöğrenim dönemi
- Bulunduğu yaşa gelene kadar aldığı akademik bilgileri gerçek hayatta uygulamaları için destek verebilirsiniz.
- Kendisini açık ve anlaşılır şekilde ifade etmesi ve iletişim becerileri hakkında destekleyebilirsiniz.
Montessori oyuncakları
Montessori oyuncakları için özel arayışlara girmeden önce onların ulaşabileceği şekilde konumlanan ve ilgisini çekebilecek her materyalin birer Montessori oyuncağı olduğunu söylemeliyiz. Bunlar arasında iplik, renkli kağıt, temiz kutular, boş yumurta kartonları, havlu kağıt ruloları, ahşap oyunaklar ya da üzerinde gelişimi destekleyen görsellerin olduğu renkli kartlar gibi birçok ürün yer alıyor. Hazır Montessori oyuncakları alabileceğiniz gibi evinizde bulunan materyaller ve çeşitli düzenlemelerle siz de Montessori aktiviteleri hazırlayabilirsiniz.
Montessori oyuncağı seçerken dikkat etmeniz gereken nokta çocuğunuzun yaşına uygun bir aktivite ile tamamlanması ve ona uygun materyalleri ulaşabileceği bir yerde bırakmanız olacaktır. Örneğin henüz küçük olan çocuğunuz için küçük parçalar tehlikeli olabileceği için daha büyük malzemeleri ona sunabilirsiniz.
Montessori etkinlikleri
Farklı yaş gruplarına uygun montessori eğitimleri bulunuyor.
Ayna etkinliği
Çocuğunuz henüz 6 aylık bir bebekken uygulayabileceğiniz bir Montessori etkinliği olan ayna etkinliğinde bebeğiniz aynadaki yansımasına bakarak görme duyusunun gelişimini desteklemiş olursunuz. Kendi yüzünü aynada gören minik bebek, kendisini tanımaya çalışacak, yüzünü aynaya yakınlaştırıp uzaklaştırdıkça simetri algısı da gelişim kaydedecektir.
Duyu sepeti
Çocuğunuzun oynarken oldukça keyif alacağı ve pek çok keşifte bulanacağı bu Montessori etkinliğinde bir sepetin içine ses çıkaran, yumuşak, sert, sessiz ya da tüylü gibi farklı özelliklere sahip malzemeler koyun. Sepetin içinde teker teker bunlara dokunmasına izin verin böylelikle onun görsel, işitsel ve dokunsal duyularını gelişimi desteklenmiş olur.
Silindir bloklar
Bu bloklar çocuğunuzun ince motor gelişimini desteklerken üç boyutlu objelerdeki boyut farklılıklarını yapabilmesini sağlar.
Pembe kule
Bir Montessori oyuncağı olan pembe kule ile çocuğunuz uzunluk, genişlik ve yükseklik kavramlarını görsel olarak fark edebilir. Aynı zamanda matematik çalışmaları için de bu oyuncaktan yararlanılabilir. Çocuğunuz kuleleri üst üste sıraladıkça bu hareketler onun küçük kas gelişimini de destekler.
Koku tüpleri
Çocuğunuz ile duyu çalışmaları yaparken bu etkinlikten yararlanabilirsiniz. Montessori koku tüpleri içine çeşitli kokular doldurulmuş tüplerden bir araya gelir. Burada amaç çocuğun koku duygusunu geliştirirken farklı kokuları ayırt etmesini de sağlamak. Tüplerin içine ikişer tane olacak şekilde kahve, tarçın, nane, karanfil, kekik gibi farklı kokulara sahip malzemeleri doldurabilirsiniz. Ardından tüpleri koklatarak kokular arasında eşleme yapmasını isteyebilirsiniz.
Çizgide kalma
Çocuğunuzun bedensel gelişimini destekleyecek bir diğer Montessori oyunu da çizgide kalma. Bunun için yere renkli bant ile virajlı bir yürüyüş parkuru çizin, ardından bebeğinizin bu parkuru takip etmesini sağlayın. Bu oyun onun denge ve koordinasyon yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olacaktır.
