Fundomundo’nun bu özel yazısı Türk Eğitim Sistemindeki değişiklere değiniyor. Uzman eğitmenlerin hazırladığı okula destek ve bire bir dersleri incelemeyi unutmayın. Hazırsanız, sistemde neler olduğunu incelemeye başlıyoruz!
Türkiye’deki Eğitim Sistemi Nasıldır?
Türkiye’de eğitim, devletin temel işlevlerinden birisi olup devletin denetimi ve gözetimi altında yapılmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı merkez örgütü, taşra örgütü ve yurtdışı örgütü biçiminde yapılanmıştır.
Türk milli eğitim sistemi, örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere iki ana bölümden oluşur. Örgün eğitim, belirli yaş grubundaki ve aynı seviyedeki bireylere, amaca göre hazırlanmış programlarla okul çatısı altında yapılan düzenli eğitimdir. Örgün eğitim, okul öncesi eğitimi, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarını kapsar.
- Okul Öncesi Eğitim: Çocukların bedensel, zihinsel ve duygusal gelişimini destekleyerek olumlu davranışlar kazanmalarını, ilköğretime hazır hâle gelmelerini, koşulları yetersiz çevrelerden gelen çocuklar için ortak bir yetişme ortamı yaratılmasını, Türkçe’nin güzel ve doğru konuşulmasını sağlamaktır.
- İlköğretim: İlköğretimin temel amacı, her çocuğun iyi birer yurttaş olabilmesi için gerekli olan temel bilgi, beceri, davranış ve alışkanlık kazanmasını, millî ahlâk ve anlayışa göre yetişmesini sağlamak; ilgi ve yetenekleri doğrultusunda hayata ve bir üst öğrenim basamağına hazırlamaktır. İlköğretim kız ve erkek tüm çocuklar için zorunludur ve parasızdır.
- Ortaöğretim: Ortaöğretimin amacı, öğrencilere asgarî ortak bir genel kültür vermek, birey ve toplum sorunlarını tanıtmak ve çözüm yolları aramak; ülkenin sosyal, ekonomik ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunma bilincini kazandırarak öğrencileri ilgi ve yetenekleri doğrultusunda yükseköğretime ve meslekî niteliklere hazırlamaktır.
- Yükseköğretim: Yükseköğretim, bireyleri, ilgileri, yetenekleri ve toplumun ihtiyaç duyduğu doğrultuda yüksek nitelikli insan gücü olarak yetiştirmeyi amaçlar. Toplumun ve bireylerin refahının artmasını sağlayan ya da kamuoyunu aydınlatan bilimsel araştırmalar yapmak ve bu araştırmaların sonuçlarını yayınlamak da yine üniversitelerin amaçları arasındadır.Yükseköğretim, ortaöğretime dayalı en az 2 yıllık öğrenim veren, yüksek nitelikli insan gücünün oluşturulmasını amaç edinmiş, araştırmalar yoluyla bilim ve teknolojinin üretildiği akademik nitelikli öğretim kurumlarıdır.Üniversiteler, fakülteler, enstitüler, yüksekokullar, meslek yüksek okulları, konservatuarlar, uygulama ve araştırma merkezleri yükseköğretim kurumlarıdır.
Yaygın eğitim, örgün eğitim sistemine hiç girmemiş, herhangi bir kademesinde bulunan veya bu kademelerden birinden ayrılmış olan bireylere ilgi ve gereksinme duydukları alanda örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsar. Yaygın eğitim; halk eğitimi, çıraklık eğitimi ve uzaktan eğitim yoluyla gerçekleştirilmektedir. Yaygın eğitim, örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsar.
Halk eğitim merkezleri, çıraklık eğitimi merkezleri, meslekî eğitim merkezi, yetişkinler için teknik eğitim merkezleri, özel kurslar, özel dershaneler, eğitim ve uygulama okulları, meslek okulları, meslekî eğitim merkezleri, bilim ve sanat merkezleri, açık ilköğretim okulu, açık öğretim lisesi.
Eğitim Sistemine Yapılan Değişiklikler Nelerdir?
Türk eğitim sistemi 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim olarak üç kademeye ayrılmıştır. Birinci kademe dört yıl süreli ilkokul (1. 2. 3. ve 4. sınıf), ikinci kademe dört yıl süreli ortaokul (5. 6. 7. ve 8. sınıf) ve üçüncü kademe dört yıl süreli lise (9. 10. 11. ve 12. sınıf) olarak düzenlenmiştir.
Liselerde Eğitim Süresi 4 Yıla Çıktı
20 Şubat 2012’de “İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” TBMM Başkanlığı’na sunulmuş ve 30 Mart 2012 tarihinde kabul edilmiştir. Bu yasa ile birlikte zorunlu eğitim süresinde de değişikliğe gidilmiştir. Türkiye’de zorunlu eğitim çeşitli reformlardan geçmiş ve sonunda 2012 yılında 12 yıllık zorunlu eğitim sistemine geçilmiştir. 8 yıllık kesintisiz zorunlu eğitim yerine, 12 yıllık zorunlu kademeli eğitim sistemi getirilerek 12 yıllık süre üç kademeye ayrılmıştır.
Birinci kademe 4 yıl süreli ilkokul, ikinci kademe 4 yıl süreli ortaokul ve üçüncü kademe 4 yıl süreli lise olarak düzenlenmiştir.
2009’da Katsayı Kaldırıldı
YÖK Genel Kurulu, 2010’da uygulanmaya başlayacak üniversiteye giriş sisteminde değişikliğe gitti. YÖK, 1998 yılından bu yana uygulanan katsayı farkını kaldırdı. 1998 yılından bu yana meslek lisesi mezunları kendi alanlarından başka bölümleri tercih ettiklerinde katsayıları 0.3’le çarpılıyordu. Diğer liselerde okuyanların katsayıları ise 0.8’le çarpılıyordu. YÖK’ün yeni aldığı karara göre, bütün adayların katsayıları 0.15’le çarpılacak. Böylece, meslek lisesi mezunları alanları dışında tercih ettikleri bölümlere yöneldiklerinde herhangi bir kayıpları olmayacak.
ÖSS Sınavı Kaldırılarak İki Aşamalı Sınav Getirildi
ÖSS ve ÖYS olarak iki basamaklı gerçekleştirilen sınav, 1999 yılından itibaren ÖSS adı altında tek basamaklı hale getirildi. Üniversiteye girişte 2010 yılından itibaren iki aşamalı yeni bir sisteme geçildi. Buna göre, Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ile adayların yükseköğretime geçiş için yeterliliği ölçüldü. Adayların bu sınavda aldıkları puan, nihai puanlarına yüzde 40 etki etti. Lisans Yerleştirme Sınavları (LYS) adı altında gerçekleştirilen ikinci aşamada ise açıköğretim dışındaki örgün lisans programlarına yerleştirmede esas alınacak başarı puanı belirlendi. 2020 yılında ise YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) olarak değiştirildi. 3 aşamadan oluşan sınavda TYT (Temel Yeterlilik Sınavı), AYT (Alan Yeterlilik Sınavı) ve YDT (Yabancı Dil Testi) bölümlerinden oluşmaktadır.
4+4+4 Sistemle Birlikte 12 Yıllık Zorunlu Kademeli Eğitime Geçiş Yapıldı
Yeni sistemde yapılan en büyük değişiklik, zorunlu eğitim süresini 12 yıla çıkarmıştır. Zorunlu eğitim üç kademeden oluşmaktadır: İlkokul, ortaokul ve lise. İlkokul ve ortaokulların bağımsız okullar kurulacaktır. Farklı yaş gruplarındaki çocuklar ayrı okullarda ve ayrı eğitim ortamlarında ders işleyecektir.
